Verdere groei van Schiphol zal de versterking van de kwaliteit van de regio nog meer in de weg staan. De luchtvaart zal in moeten leveren om de brede kwaliteit van de Amsterdamse regio te versterken. Kwaliteit boven kwantiteit.

De raad zal op zeer korte termijn op basis van het collegeakkoord nadere kaders moeten stellen aan het college om te voorkomen dat groei ook de komende decennia leidend is en de ontwikkeling van kwalitatieve luchthaven verder wordt ondermijnd. Op basis van die kaders zal het college namens de raad de onderhandelingen aan kunnen gaan. De daad bij het woord! Het is nu of nooit.

Mythe

Dat Schiphol moet groeien is een hardnekkige mythe. Een mythe die de kwaliteit van Schiphol en daarmee de toegevoegde waarde van de luchthaven voor Amsterdam, de regio en het land ondermijnt. Het gaat niet om het aantal vliegbewegingen of het aantal passagiers. Dat is het belang van de luchtvaartmaatschappijen. Voor Amsterdam is het belang welke bijdrage Schiphol vervult in het totale pakket aan vestigingsvoorwaarden. De verschillende vestigingsvoorwaarden moeten met elkaar in evenwicht zijn. Naast bereikbaarheid zijn dat een goed woon- en leefklimaat, de aanwezigheid van een goede kennisinfrastructuur en samenhang tussen de economische functies.

De raad heeft in het collegeakkoord richtinggevende uitspraken gedaan. Amsterdam heeft als grootaandeelhouder en als prominent lid van de Omgevingsraad Schiphol een belangrijke inbreng. Het is aan de raad om haar vertegenwoordigende wethouder in deze organen op een heldere wijze aan te sturen. Naast het beïnvloeden van nationale en internationale regelingen gaat het daarbij vooral om een heldere stellingname over de ontwikkeling van Schiphol op basis van het gehele collegeakkoord.

Amsterdam

De ontwikkeling van Schiphol zal naar de geest van het collegeakkoord niet vanuit de kwantiteit aangestuurd moeten worden, maar vanuit de versterking van de kwaliteit die Schiphol voor Amsterdam heeft. Amsterdam zal al zijn mogelijkheden moeten benutten om de door de raad gewilde ontwikkeling van Schiphol nu al in gang te zetten. De kwantitatieve aansturing van de ontwikkeling van Schiphol (zoveel mogelijk passagiersbewegingen) is vooral in het belang van de luchtvaartmaatschappijen. Deze kwantitatieve aansturing is de afgelopen jaren leidend geweest. Het belang van de groei van de luchtvaartmaatschappijen stond voorop. Schiphol is daardoor vol gestroomd en is meer last dan lust. Schiphol zelf loopt vast. Dit geldt voor de afhandeling van de vliegtuigen zowel als voor de afhandeling van de passagiers. De leefbaarheid van de omgeving wordt aangetast door geluidoverlast en door de uitstoot van voor de gezondheid en het klimaat schadelijke stoffen. Verder groei zorgt voor nog meer onveiligheid.

Bij de kwalitatieve aansturing gaat het om de ondersteuning van het vestigingsklimaat (de aanwezige kennisinstituten, de culturele instellingen, het woon- en leefmilieu, de vestiging van een netwerk van economische functies, e.d.) Deze ondersteuning betekent het versterken van Schiphol in zijn netwerkfunctie. De bereikbaarheid van Amsterdam, de regio en Nederland in het algemeen is daarbij aan de orde. Zoals in het collegeakkoord staat is de afstemming tussen rail en vliegverkeer daarbij een verbeterpunt. Deze kwaliteiten stonden ook centraal in het masterplan Schiphol waarover in de jaren tachtig besloten is. Wat dat betreft geeft het collegeakkoord continuïteit.

Gesubsidieerde sector

Voor de ontwikkeling van Schiphol is het goed om in de overwegingen te betrekken dat de luchtvaart een zwaar gesubsidieerde sector is. Op tickets wordt geen BTW geheven, op kerosine geen accijns. De ontsluiting van Schiphol wordt gefinancierd vanuit de algemene middelen (belastingen). De landingsrechten van Schiphol behoren tot de laagste van de grote luchthavens. De effecten op de volksgezondheid en andere negatieve effecten voor de omgeving worden niet gecompenseerd uit de opbrengsten van de luchtvaart. Schiphol heeft hierdoor kunstmatig een omvang bereikt die economisch en maatschappelijk niet te rechtvaardigen valt. Bovendien doet de luchtvaart de resultaten van investeringen door andere sectoren om het klimaatprobleem op te lossen teniet.

De wensen van de luchtvaartmaatschappijen om te kunnen groeien in aantallen vliegbewegingen staan de versterking van de kwaliteit van Schiphol in de weg. De groei van het aantal vliegbewegingen werkt ook de uitvoering van het collegeakkoord tegen:

• De maatregelen die de raad voorstellen om klimaatdoel te realiseren (CA 40) worden tenietgedaan door de groeiende uitstoot van CO₂ door de luchtvaartsector.
• De beoogde resultaten van preventieve zorg (CA 18) worden tegengewerkt door de uitstoot van (ultra)fijnstof en door de verstoring van de nachtrust door het vlieglawaai.
• De bouwopdracht (CA 32) om mensen, die in Amsterdam willen wonen, daartoe in staat te stellen kan niet worden gerealiseerd omdat beschikbare locaties al voor het luchtverkeer zijn bestemd.
• Het gevaar (CA 28) van het vliegen over dichtbevolkte gebieden werd bewezen tijdens de Bijlmerramp van 1992. Het risico voor omwonenden is tien maal groter dan toegestaan voor andere bedrijfstakken zoals aangegeven door Onderzoeksraad voor Veiligheid.
• De resultaten die behaald zullen worden in het beleid ter verbetering van de luchtkwaliteit (CA 46) worden tenietgedaan door de NO_x-uitstoot van het luchtverkeer.
• Balans in de stad (CA50) wordt ondergraven door overmatig door Schiphol gefaciliteerd budgettoerisme.

Kwaliteit

Schiphol is een facilitair bedrijf. Niet alleen een bedrijf dat de luchtvaartmaatschappijen faciliteert in hun economische groei, maar een facilitair bedrijf dat als doel heeft om een bijdrage te leveren aan de kwaliteit van Amsterdam, de regio en het land. De belangen van de bedrijven en de belangen van de publieke sector zijn bij de huidige omvang van Schiphol met elkaar in strijd. Het publieke belang is gediend met minder vliegbewegingen om meer kwaliteit te kunnen genereren.

Door verdere groei van het aantal vliegbewegingen en het aantal passagiersbewegingen raakt de balans tussen kwantiteit en kwaliteit nog verder uit evenwicht en slaat deze verder door naar de negatieve kant. De omslag van groei naar krimp maakt een gezamenlijke inzet van Raad en college noodzakelijk.

Het is nu of nooit.

Amsterdam, 26 november 2018

Namens:
Werkgroep Vliegverkeer Bijlmermeer, Stichting Tuinstad Buitenveldert, Platform Vliegoverlast Amsterdam, Stichting Werkgroep Amstelveen-Buitenveldert, Vereniging Amstel Oever, Bewoners Alliantie Amsterdamse Tuinsteden, Dorpsraad Sloten Oud-Sloten, Belangenvereniging Kelbergen, clustervertegenwoordigers Zwanenburg- en Buitenveldertbaan ORS,

Lourens Burgers

Voor nadere informatie: lourens.burgers@tip.nl

0206964260 of 06 – 25007902